नेपालमा स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधारका लागि थप लगानीको आवश्यकता रहेकोमा विज्ञहरूले जोड दिएका छन्। देशको ग्रामीण क्षेत्रमा स्वास्थ्य सेवाको पहुँच सीमित हुँदा लाखौं नागरिक आधारभूत उपचार सेवाबाट वञ्चित भइरहेको उनीहरूको भनाइ छ।
वर्तमान स्वास्थ्य प्रणालीमा गुणस्तरीय सेवा र पूर्वाधारको अभाव रहेको र यसले विशेष गरी ग्रामीण र दुर्गम क्षेत्रमा बसोबास गर्नेहरूलाई सबैभन्दा धेरै असर पुर्याएको उनीहरूले बताएका छन्। सरकारी तथ्यांकअनुसार, स्वास्थ्य सेवा उपलब्ध गराउने अस्पताल र स्वास्थ्य चौकीहरूको संख्या न्यून हुनुका साथै विशेषज्ञ सेवा तथा उपकरणहरू पनि थोरै मात्रामा छन्।
विशेषज्ञहरूले भनेका छन्, “स्वास्थ्यमा लगानी मात्र खर्च होइन, यो दीर्घकालीन लाभदायक क्षेत्र हो। कमजोर स्वास्थ्य सेवा प्रणालीले समग्र आर्थिक विकासमा नकारात्मक प्रभाव पार्छ।” उनीहरूले सरकारलाई स्वास्थ्य क्षेत्रका लागि थप बजेट छुट्याउन र नीति निर्माण प्रक्रियामा ध्यान दिन आग्रह गरेका छन्।
यस्तै, स्वास्थ्य क्षेत्रमा कार्यरत संघसंस्थाहरूले सरकार र निजी क्षेत्रको सहकार्य आवश्यक रहेको उल्लेख गरेका छन्। तिनीहरूले ग्रामीण अस्पतालहरूको स्तरोन्नति, विशेषज्ञ चिकित्सकको नियुक्ति र अत्याधुनिक प्रविधिको प्रयोगमार्फत स्वास्थ्य सेवाको स्तर उकास्न सकिने सुझाव दिएका छन्।
स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार ल्याउन अन्तर्राष्ट्रिय अनुभवको उपयोग गर्नुपर्ने र विदेशमा बस्ने नेपाली चिकित्सक तथा विज्ञहरूलाई मातृभूमिमा योगदान दिन आह्वान गर्नुपर्ने पनि विज्ञहरूले औंल्याएका छन्।
ग्रामीण स्वास्थ्य सेवाको अभावमा जन्मदर र मृत्युदरमा वृद्धि हुने र दीर्घकालीन रोगहरूको उपचारमा चुनौती थपिने जोखिम रहेको बताउँदै उनीहरूले शीघ्र कदम चाल्न आग्रह गरेका छन्।
नेपालको स्वास्थ्य क्षेत्र बलियो बनाउन सरकार, निजी क्षेत्र, र अन्तर्राष्ट्रिय साझेदारहरूको सहकार्य अपरिहार्य रहेको उनीहरूको निष्कर्ष छ।